De kapitein binnenvaart heeft de leiding of is de eigenaar op een binnenvaartschip zoals een bulk-, duwboot, containerschip, passagiersvaart of tanker. Een kaiptein vervoert goederen over de binnenwateren in Europa en vaart met een schip volgeladen met vaak kostbare vracht via drukke en soms nauwe vaarwegen, sluizen en kanalen naar de eindbestemming. Vaak woont een kapitein aan boord van het schip.
De taken van een kapitein binnenvaart zijn onder andere: schip besturen, bemanningsleden aansturen, nautische en technische installaties aan boord onderhouden, leiding (ont)meren/ankeren, toezicht houden op laden en lossen, onderhoudswerkzaamheden, controleren op regels ARBO/HACCP/Milieuwetgeving, administratie voeren.